حوادث ناگوار زیادی از جمله جنگ، بلای طبیعی، تصادفات، آتش سوزی و خشونت هایی ظیر خشونت جنسی در دنیا اتفاق می افتد. طبق مطالعات مراکز مشاوره تهران ممکن است افراد و خانواده ها و کل جامعه تحت تاثیر این حوادث قرار بگیرند. ممکن است افراد خانه و یا عزیزانشان را از دست بدهند و یا از خانواده و جامعه جدا شوند و یا مشاهده گر خشونت و تخریب و مرگ نیز شوند. هر فردی ممکن است به حوی تحت تاثیر این وقایع قرار بگیرد ولی هر کسی می تواند دامنه ی گسترده ای از واکنش ها و احساسات را داشته باشد. بعضی از افراد ممکن است احساس ضعف، گیجی و سردرگمی یا احساس بسیار نا مشخص درباره آن چه اتفاق افتاده داشته باشند. و ممکن است که احساس ترس، اضطراب، کرختی و بی حسی و جدا شدن داشته باشند. ولی برخی دیگر از افراد هم ممکن است که علایم خفیف تری از خود نشان دهند و برخی دیگر واکنش های شدیدی را بروز دهند. 

واکنش افراد به چه مواری بستگی دارد؟

واکنش افراد به عوامل گوناگونی مانند شدت و ماهیت رویدادهایی که تجربه کرده اند ، تجربه افراد از حوادث ناراحت کننده قبلی، حمایت و پشتیبانی که از جانب دیگران می شود، سلامت جسمانی افراد، سابقه فردی و خانوادگی از مشکلات روان، پیش زمینه های فرهنگی و سن افراد . هر فردی نقاط قوتی دارد که در مقابله با چالش های زدگی به او کمک می کند. برخی از افراد در وضعیت های بحرانی آسیب پذیر تر هستند و شاید به کمک بیشتری نیاز داشته باشند. 

کمک های اولیه روانشناختی چیست؟

کمک های اولیه روانشناختی واکنش و پاسخ حمایتی و انسانی به هر فردی که رنج می برد و ممکن است نیازمند پشتیبانی و حمایت باشد، توصیف می کند. کمک های اولیه روان شناختی شامل موضوعات ارائه پشتیبانی و مراقبت عملی، به طوری که ایجاد مزاحمت و مداخله نباشد ، تشخیص نیاز ها و نگرانی ها، کمک به افرادی که مستحق دریافت نیازهای اولیه مانند آب، غذا و .. هستند ، گوش دادن به حرف های افراد ولی آن ها را وادار به حرف زدن نکنیم ، کمک به افراد برای احساس آرامش و کمک به آن ها برای دسترسی به اطلاعات و خدمات و حمایت های اجتماعی و مصونیت و حفاظت از افراد در برابر آسیب های بیشتر است. 

کمک های اولیه روانشناختی برای چه افرادی مناسب است؟

طبق نظر بهترین روانشناس کمک های اولیه روانشناختی برای افراد پریشان و مضطرب مناسب است که اخیرا در معرض یک رویداد بحرانی جدی قرار گرفته اند. البته هر فردی که در معرض این بحران ها قرار می گیرد شاید متقاضی کمک نباشد و افرادی که متقاضی آن نیستند نباید مجبور به دریافت آن کرد.  افرادی که نیاز فوری به پشتیبانی پیشرفته تری دارند افراد دارای آسیب های تهدید کننده جدی زندگی و سلامت شان که نیاز به مراقبت های پزشکی اورژاسی دارند. افرادی که ناتوانی خویش در مراقبت از خود و فرزندانشان ناراحت هستند. افرادی که ممکن است به خودشان آسیب برساند و یا افرادی که ممکن است که به فرد دیگر آسیب برسانند .

واکنش افراد به بحران ممکن است با شیوه های مختلفی باشد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم. 

نشانه های جسمانی مانند لرزش، سردرد، احساس خستگی ، از دست دادن اشتها، رنج و درد، نشانه هایی مانند گریستن، حالت افسردگی ، غم و اندوه، اضطراب و ترس، در حالت احتیاط و بی قراری بودن، نگرانی از این که پیشامد بدی در حال وقوع است، بی خوبی و کابوس، زودرنجی و خشم، احساس گناه و شرم کردن ، مغشوش ، احساس بی انگیزه بودن یا غیر واقعی بودن، کناره گیری یا خموده به نظر رسیدن، پاسخ دیگران را ندادن و حرف نزدن، گم گشتگی و حیران ، نا توان بودن در مراقبت از خود و فرزندانشان برخی از افراد ممکن است پریشانی و اضطراب کمتری داشته باشند یا اصلا پریشان نباشند. اکثر افراد به مرور زمان به خوبی حالشان بهبود می یابند به خصوص اگر حمایت های لازم را دریافت نمایند . با این حال افراد دارای واکنش های شدید ممکن است به حمایت های بیشتری احتیاج داشته باشند مخصوصا اگر قادر به کار کردن در زندگی روزانه خود نباشد یا برای خود و دیگری خطری محسوب شوند. 

افراد ارائه دهنده ی کمک های روانشناختی چه اصولی را باید رعایت کنند؟

طبق نظر مشاور خانواده خوب افرادی که ارائه دهنده ی کمک های اولیه روانشناختی هستند از طریق دیدن یعنی کنترل و بررسی ایمنی، بررسی نیازهای اساسی ، فوری و آشکار، بررسی افراد دارای واکنش های جدی توجه می کنند و همچنین از طریق گوش دادن به حمایت افرادی که نیازمند هستند می پردازند و از نیاز ها و نگرانی های افراد سوال می کنند و به افراد گوش می دهند و به آن ها کمک می کنند تا احساس آرامش را دست پیدا کنندو و همچنین برقراری ارتباط مهم است که به افراد برای مقابله با مشکلات کمک می کنند و اطلاعاتی را در اختیارشان قرار می دهند و بین افراد با عزیزانشان و حمایت های اجتماعی ارتباط برقرار می کنند. موارد دیگری هستند که افراد باید نسبت به آن آگاهی کامل را داشته باشند و ما صرفا جهت آشنایی چند مورد را مطرح کردیم.

چه افرادی بیشتر در معرض خطر هستند و بیشتر آسیب پذیر هستند؟

افرادی که می توانند آسیب پذیر باشند و نیازمند کمک خاصی در شرایط بحرای هستند از جمله کودکان و به ویژه نوجوانان، افراد با شرایط خاص سلامتی و ناتوانی و افراد در معرض خطر تبعیض و یا خشونت.  به همین دلیل دریافت کمک های روانناختی برای این دسته از افراد سودمند خواهد بود.

سخن آخر:

هنگامی که اتفاق اگواری در جهان روی می دهد باید کمک های انفرادی را به کسانی که تحت تاثیر قرار گرفته اند، برسانیم. کمک های اولیه روانشناختی یکی از راه هاای است که می تواند در این شرایط مفید واقع شود و از این رو افرادی که در وضعیت بحرانی هستند با دریافت کمک های روانشناختی با شرایط بهتر روانی می توانند این روزهای سخت را پشت سر بگذارند. مجهز بودن به سواد و آگاهی این حوزه و استفاده از آن در چنین شرایطی می تواند کمک بسیار بزرگی شامل شود.