عزت یا حرمت نفس یک احساس ، درک و باور درونی پایدار و مبتنی بر واقعیت نسبت به ارزش و توانمندی خود است . برای سلامت ذهن و شخصیت آدمی چهار چیز باید در حد تعادل با هم فراهم شوند که عبارت است از سیستم فکری سالم ، لذت بردن ، تعلق و ارتباط و حرمت نفس بالا . هر چهر نیاز برای یکدیگر لازم هستند و اگر یکی از آن ها از تعادل خارج شود بقیه نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت . اساس افزایش عزت نفس ، تمرین و پشتکار طولانی مدت است که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم .
طبق نظر روانشناس مشاوره سیستم فکری ما تا اواخر نوجوانی به یک حد پایدار می رسد و اکثر اعمال ، رفتار ، احساسات و حتی فکر کردن ما به صورت نا خود آگاه عمل می کند . در افراد با عزت نفس پایین بسیاری از چیز هایی که یاد گرفته شده اشتباه و نادرست است و بایستی آن ها را از ضمیر نا خود آگاه به ضمیر خود آگاه انتقال داد و سیستم جدید و نو به صورت آگاهانه و با تمرین جایگزین نمود . به این صورت که ما باید بتوانیم افکار ، احساسات و اعمال خود هر لحظه آگاه باشیم و برای چرایی آن جواب عقلانی داشته باشیم . برای چنین کاری باید نکات زیر را رعایت کرد :
آگاهی لحظه به لحظه از خود :
تمرین کنید برای هر نوع فکر ، احساس و پاسخ و رفتار خاص که شما را ناراحت و تحریک می کند یک علامت سوال قرار دهید .
واقع نگری و پذیرش :
تمام نظام هستی بر پایه ی قانون است و ما انسان ها باید در افتراق واقعیت از تصور و خیال و آرزو توامند باشند و شرایط پیش آمده و آن چه که هست را بپذیرند و بتوانند با تغییرات پیش آمده خود را سازگار کنند اما بسیاری از افراد در خیال و تصور زندگی می کنند و نمی خواهند که واقعیت را قبول کنند و این خود سبب بروز مشکلاتی می شود .
بازنگری در ارزش ها و باور ها :
ما انسان ها باید معیار های ارزشی و باور هایمان که تعیین کننده احساسات ، افکار ، رفتار و مسیر زندگیمان هستند را به طور جدی به چالش بکشیم و با آگاهی و منطق ، نا خالصی ها و خرافات و موارد غیر منطقی را کنار بگذاریم .
پذیرش خود :
طبق نظر روانشناس بالینی هرکسی در دنیا تک می باشد و همانند و مشابه ندارد اگر چه مقایسه و مسابقه می تواند در ایجاد انگیزه و تحرک فرد نقش داشته باشد اما در اکثر موارد مخرب و آسیب رسان است . پس بهتر است که خود را با دیگران مقایسه نکنیم و از همه مهم تر این که در مورد خود واقعیت ها را بپذیرید و هر نکته ی مثبت یا منفی که در خود دارید را بپذیرید . همچنین افراد با اعتماد به نفس پایین از طریق توجه بیش از حد به دیگران و پذیرش خواسته های آن ها و گذشت از خواسته و نظر خود سعی می کنند تا حس ارزشمندی را از آن ها دریافت کنند و این خود به مرور باعث تشدید حس نا توانی و بی ارزشی و در نهایت خشم و نفرت در آن ها خواهد شد . این گروه معمولا دلیلی به ظاهر قابل توجیه برای چنین رفتار خود می سازند که می تواند مهربانی ، نزاکت ، مودب بودن ، خجالتی بودن و .... . اما هر فردی باید یاد بگیرد که تا هر جا که لازم است نه بگوید . محبت و مهربانی یعنی انجام کاری درست با میل و رضایت خاطر بدون هیچ چشم داشتی . اگر به خاطر ناراحت نشدن کسی تن به کاری می دهید این مهربانی نیست و ضعف و درماندگی است . حتی در مورد گذشت و سازش در زندگی اشتراکی اگر یک طرفه باشد و یا موارد گذشت و سازش زیاد باشد این مسئله نیز صادق خواهد بود .
از بین بردن احساس گناه :
ما موجود بی نقص نداریم و همه ی ما در لحظاتی از زندگی خود دچار اشتباه ، خطا و حتی گناه شده ایم و انسان با اشتباه و شکست و تجربه های حاصل از آن ها یاد می گیرد . مشاوران خوب در تهران بیان می کنند که افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند در هر اتفاقی اشتباهات را یاد آور شده و خود را سرزنش می کنند اما این هیچ سودی برای انسان ندارد .
پذیرش مسئولیت :
تنها راه موفقیت در زندگی ، پذیرش مسئولیت زندگی خودمان است و هیچ کس مسئول زندگی ما نیست و اگر اشتباهی کردیم باید عواقبش را بپذیریم و آن را اصلاح و جبران کنیم .
داشتن هدف در زندگی :
طبق نظر مشاوران مراکز مشاوره از ویژگی های افراد با عزت نفس بالا لذت بردن از زندگی و احساس خوشبختی و داشتن احساس شایستگی برای رسیدن به آن است و این زمانی می تواند میسر شود که فرد در زندگی خود هدفی داشته باشد و برای آن تلاش نماید .
مواردی که گفته شد می تواند در بهبود عزت نفس فرد نقش داشته باشد و هر فردی با آگاهی و دانش از موارد گفته شده و با استفاده از تمرین هایی می تواند اعتماد به نفس خود را افزایش دهد . داشتن اعتماد به نفس بالا می تواند شرایط زندگی هر فردی را بهبود ببخشد و سلامت روان فرد را نیز به همراه خواهد داشت .
دیدگاه خود را بنویسید