برنامه ریزی عصبی و کلامی که شاخه ای از روانشناسی و روان درمانی است که می گوید انسان ها به شیوه های مختلف به سیر و ادراک جهان می پردازند و هرکس از زبان خاصی برای تبادل استفاده می کند و دارای قالب های فکری متفاوت است و در واقع با شناسایی نظام حسی طرف مقابل و با انتقال پیام خود از این کانال جهان را همانند او ببینیم و یکسان ادراک و تحلیل کنیم. 


طبق نظر مطالعات مشاوره روانشناسی دقت در رفتار اشخاص و شنیدن سخنانشان نظام حسی شان را می توانیم شناسایی کنیم و به نحوی اطلاعات را با آن ها در میان بگذاریم که با نحوه تفکر و عملکرد ذهنشان مطابق باشد.  آشنایی و درک این 4 زبان به ما امکان می دهد تا با هرکسی در هر شرایطی هماهنگ شویم  رشته های صمیمیت را با او بسیازیم و اطلاعات را به صورتی که در خور فهم و درک او باشد عرضه کنیم. صحبت کردن به تنهایی رهی برای برقراری ارتباط نیست بلکه صحبت به شکل درست و نظام مند می تواند ارتباط مناسبی را به همراه داشته باشد. در ادامه این 4 نظام حسی را معرفی می کنیم.

زبان دیداری:

تصویر برای افراد دیداری اهمیت زیادی دارد و به همین دلیل جملاتشان مملو از تصویر است برای مثال این افراد از عباراتی نظیر((تصورش را بکن))((می بینم که خیلی خوب درس می خونی)) و .... را استفاده می کنند. لحن صدا، تغییرات چهره و حرکات بدن افراد دیداری عبارت است از : هنگام حرف زدن به طرف بالا نگاه می کنند، با سرعت حرف می زنند و دست هاشان را حرکت داده و به سمت بالا می گیرند. 

زبان شنیداری:

طبق نظر مشاور ازدواج خوب افراد شنیداری صدا را کانون توجه قرار می دهند و به همین دلیل عباراتی که استفاده می کنند نیز به شنیدن مربوط می شود برای مثال((گوشم با شماست))(( صداش تو ذهنمه))(( حرفاش همیشه تو گوشمه))و ... افراد سمعی هنگام ارتباط، حالات و حرکات زیر را دارند زمانی که فکر می کنند به اطرافشان نگاه می کنند، آرام و پرطنین سخن می گویندو دست خود را تا نیمه کمر بالا می آورند و زست می گیرند.

زبان لمسی:

بر اساس مطالعات روانشناسی خانواده تماس و احساسات برای افراد لمسی اهمیت دارد و به همین دلیل کلماتشان حاوی احساسات، هیجانات و حرکات فراوان است برای مثال این افراد از عبارات زیر استفاده می کنند((حرف هایش به دلم نشست)) ((درک این موضوع برایم دشوار است)) ((برای این که به هدفم برسم خیلی دست و پا زدم))و .... لحن صدا و تغییرات چهره و حرکات بدن آن ها به این صورت است که هنگام اندیشیدن به پایین و طرف راست خود نگاه می کنند و صدایشان عمیق و کلمات را به صورت شمرده بیان می کنند و حرکات دستشان ر زمان صحبت زیاد است و معمولا دستشان پایین است و خود را به کرات لمس می کنند.

زبان منطقی:

برای افراد منطقی خود کلمات و مفاهیم آن اهمیت دارد. و زبان ارتباطی شان از حواس پنجگانه تاثیر نمی پذیرد و در عوض جمله هاشان پر از تامل و اندیشه است. (( همانطور که ملاحظه می کنید..)) ((عقیده من این است که...)) ((تصمیم گرفتم که)) جمله هایی هستند که این دسته از نظام حسی استفاده می کنند و این افراد را با این طرز صحبت می توانید شناسایی کنید.

مطالعات به توصیف این 4 نظام حسی می پردازد که از طریق آن افراد اطلاعات را دریافت، تحلیل و منتقل می کنند اگر چه در زندگی انسان یکی از نظام های حسی مسلط شده و بر ذهن و رفتار او حکم می کند ولی به معنای نفی نظام های حسی دیگر نیست. همه ما ترکیب متنوعی از این نظام های حسی را مورد استفاده قرار می دهیم اما بسیاری از ما از روی عادت به یکی از این نظام های حسی بیشتر گرایش داریم. زمانی که مردم به زبان خودمان سخن می گویند، جریان ارتباطات نرم و شفاف و سریع پیش می رود به طور کلی افراد دیداری به سادگی جهان را به صورت تصاویر ادراک می کنند و افراد شنیداری به سرعت به علایم صوتی واکنش نشان می دهند و افراد لمسی از طریق تماس با اشیا و افراد بیشتر تاثیر می پذیرند و افراد منطقی از پشت عینک اندیشه و منطق به جهان می نگرند و بعد تصمیم می گیرند. اگر با زبان ارتباطی طرف مقابل صحجبت نکنیم جریان ارتباطات در مسیری نا هموار پیش می رود و به بن بست می رسد فرد دیداری ممکن است گله کند که طرف مقابل هرگز موضوع را مانند او نمی بیند و فرد شنیداری ممکن است گله کند که قادر نیست با طرف مقابل بر روی یک طول موج ارتباط برقرار کند و یا این که ارتباط با او برایش خسته کننده است و فرد لمسی گله کند که طرف مقابل بسیار خشک و غیر قابل دسترس است و نمی توان با او ارتباط برقرار کرد و فرد منطقی ممکن است شکایت کند که طرف مقابل نمی تواند فکر و استدلال او را دنبال کند و یا ممکن است ادعا کند که اگر چه فرد دیگر جالب و دوست داشتنی است اما نمی توان زمینه های مشترکی برای گفتگو پیدا کرد. 

در حالت کلی صحبت کردن از طریق نظام حسی خودمان اسان است و گفتگو با زبانی که چندان از ان استفاده نمی کنیم دشوار است ولی اگر با سایر زبان های ارتباطی بیشتر اشنا شویم دامنه تاثیر گذاری بیشتر و وسیع تری در ارتباطمان با افراد دیگر خواهیم داشت. برای کسب اطلاعات بیشتر با مشاوران بهترین مرکز روانشناسی برای پیشرفت ارتباطات اجتماعی در ارتباط باشید.