برای فهمیدن اختلال شخصیت باید تفاوت میان شخصیت بهنجار و نا بهنجار را بررسی کنیم. بهنجاری یعنی هم نوایی با رفتار ها و عادات یک گروه یا فرهنگ و اختلال نا بهنجاری یعنی رفتار های نامتعارف و نا مربوط و بیگانه با یک گروه یا فرهنگ. شخصیت و صفات روی پیوستاری از بهنجاری تا نابهنجاری می باشد. می توان گفت که همه افراد غنگین می شوند و ابراز وجود می کنند و به دنبال جلب توجه هستند ولی اگر فردی بیش از حد غمگین باشد و با پرخاشگری ابراز وجود کند و یا این که همواره به دنبال جلب توجه از سوی دیگران باشد، درواقع نابهنجاری شخصیتی را نشان می دهد. و همچنین اگر تعداد صفات نا سازگار در فرد زیاد باشد نیز می تواند به عنوان نابهنجاری های شخصیتی باشد. این صفات ناسازگارانه در فرد باید مداوم و با ثبات باشد و تغییذ نمی کنند و انعطاف ناپذیر هستندو همواره از شیوه ای موثر یا نا موثر تکراری استفاده می کند و در نتیجه مشکلاتش بد و بد تر می شوند. همچنین این افراد سازگاری با خود، دیگران و محیط اطرافشان ندارند و به صورت خشک و غیر قابل انعطاف به دنبال اداره کردن هستند و از آن جایی که نمی توانند تغییری حاصل کنند مشکلات بیشتری را تجربه می کنند و انعطاف پذیری آن ها نیز بیشتر می شود.

در زیر ویژگی های 10 نوع اختلال شخصیت را به طور نختصر برای آشنایی شما با آن ها معرفی می کنیم که عبارت اند از:

شخصیت اجتنابی:

طبق نظر روانشناسان ازدواج آشفته، مضطرب، دودل بودن از ویژگی های آن است و به دلیل ترس از طرد شدن در موقعیت های اجتماعی احساس تنش می کند و خود را فردی حقیر و نا چیز می بیند و احساس تنهایی و پوچی می کند.

شخصیت وابسته:

احساس درماندگی، بی کفایتی، و سلطه پذیری از ویژگی های افراد دارای این اختلال شخصیت است. از پذیرش مسئولیت های زندگی اجتناب می کند و خود را ضعیف می بیند و خود را به افراد قوی نزدیک می کند تا در کنار آن ها به احساس اطمینان برسد.

شخصیت نمایشی:

بر اساس مطالعات روانشناسی خانواده هیجان های سطحی دارد و اغوا گر، نمایشی و تنوع طلب است و واکنش افراطی و مبالغه آمیز به وقایع و امور جزئی و کوچک نشان می دهد و در طی کسب توجه است و خود را فردی جذاب می داند و از لحاظ فیزیکی سعی می کند خوش اندام باشد و خیلی به خودش می رسد و از زیورآلات فاخر  استفاده می کند و چیزهای پر زرق و برق را بیشتر دوست دارد و عاشق تعریف و تمجید شنیدن از سوی دیگران است.

شخصیت خودشیفته:

خود بزرگ بین و خود محور است و دائم به موفقیت، زیبایی یا پیشرفت فکر می کند و خود را به عنوان فردی برتر و قابل تحسین می بیند. و در حالت کلی می توان گفا که عاشق خودشان هستند و خود را می پرستند و فکر می کنند که استثنایی و منحصر به فرد هستند و فقط باید با آدم های استثنایی معاشرت کنند. و می توان گفت که این افراد همدلی ندارند.

شخصیت مرزی:

مطالعات مشاوره روانشناس نشان می دهد که فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی پیش بینی ناپذیر و بی ثبات است و از رها شدن و انزوا می ترسد و خلق متغیر دارد و از میان دوست داشتن  و انزجار از دیگران و خود در نوسان است. خود را کاملا بد و یا کاملا خوب می بیند.


شخصیت اسکیزوئید:

خواهان برقراری روابط با دیگران نیست و نیازی به آن ندارد و از احساسات خود و دیگران آگاه نیست و نسبت به آن ها بی تفاوت است. و در حالت کلی می توان گفت که به شدت انزوای اجتماعی دارد و تنها با خانواده درجه یک خود در ارتباط است و از هیچ چیزی نمی تواند لذت ببرد 

شخصیت ضد اجتماعی:

بدون فکر، رفتار و تصمیم گیری می کند و مسئولیت پذیر نیست و قانون را زیر پا می گذارد و بدون ملاحظه رفتار می کند و فقط زمانی که خود نیاز دارد به قیدو بند اجتماعی توجه می کند و به قوانین و اصول اجتماعی احترام نمی گذارد و خود را در انجام هر کاری مجاز می داند و این اختلال در در مرد ها بیشتر دیده می شود و این افراد ممکن است در قالب شیک پوشی و جذابیت رفتار کنند ولی خطرناک باشند.

شخصیت وسواسی:

محدودیت فکری، وظیفه شناسی، خشک و انعطاف ناپذیری از ویژگی های این افراد است و به طور افراطی سبک زندگی اش قانون مند است و به عرف اجتماعی احترام می گذارد و خود را فردی قابل احترام و با کفایت می داند.

شخصیت پارانوئید:

افراد دارای این اختلال بسیار بد بین، محتاط و بی اعتماد هستند و نسبت به دیگران سوءظن دارند و نسبت به انگیزه های افراد برای تسلط و آسیب رساندن به خود، بسیار حساس و گوش به زنگ است.

شخصیت اسکیزوتایپال:

رفتار، عقاید و رویاهای عجیب و غریبی دارد و نمی تواند واقعیت را از تخیل متمایز کند و به شدت توهم دارند و همه چیز را به خود و افکارشان نسبت می دهند.

مواردی که گفتیم از موارد اساسی اختلال شخصیت است و برای این که این افراد عملکرد بهتری در زندگی داشته باشند باید تحت درمان و کنترل قرار بگیرند در این صورت خود و اطرافیانشان دچار ناراحتی و مشکلات زیادی خواهند شد. برای درمان این اختلال ها باید از مرکز مشاوران کمک و راهنمایی دریافت نمایید. برای تشخیص این اختلال ها باید از فردی متخصص راهنمایی دریافت کنید و به خود یا اطرافیانتان برچسب اختلال نزنید و موارد گفته شده صرفا جهت آشنایی می باشد.