دکتر جان لی با تحقیق روی زوجین مختلف ، دریافت که می توان طرز تلقی و برخورد افراد در مورد ارتباط احساسی عاطفی با جنس مخالف را به 6 الگو تقسیم کرد و آن را به عنوان الگوی عشق معرفی کرد . در ادامه این 6 الگوی عشقی را معرفی می کنیم . 

عشق رمانتیک :

طبق نظر خانواده درمانگر تهرانی این عشق همان عشق در افسانه ها ، کتاب ها و فیلم های رمانتیک است و بر اساس زیبایی و جذبه ی فیزیکی معشوق و شیفتگی عاشق شکل می گیرد و غالبا جز جنسی نیز دارد و بر این اساس ، این جزء احساسی و شهوانی به تدریج کمرنگ شده و معمولا ظرف مدتی معین از بین می رود و در این زمان است که سایر عوامل دخیل در روابط انسانی و زناشویی یعنی میزان صمیمیت و پیوند عاطفی تعیین کننده آینده پیوند زناشویی و عشق خواهد بود .

عشق دوستانه :

این عشق و محبتی در پی دوستی و شناخت تقریبا کامل و داشتن معیار ها ، ارزش ها ، باور ها ، اهداف و علایق مشترک و مشابه و در طولانی مدت به وجود می آید . در چنین رابطه ای تعهد و صمیمیت بسیار زیاد و قوی است ولی آن تمایلات و هیجانات احساسی و جنسی قوی وجود ندارد .

عشق بازی گرانه :

بر اساس گفته ی روانشناس خوب ایرانی در این نوع عشق به دلیل طرز تفکر ، خصوصیات شخصیتی و اهداف ، شخص تلاش به دستیابی و کنترل معشوق می کند و برای رسیدن به آن دست به هر اقدام و رفتاری می زند و به معنی واقعی نقش ایفا می کند و از هر مانور و دروغی که لازم است استفاده می کند و ممکن است که فرد رفتار خود را به دلیل دوست داشتن توجیه کند . چنین افرادی تقریبا فاقد تعهد ، صمیمیت و صداقت است . 

عشق مادرانه و پدرانه :

در چنین رابطه ای فرد تقریبا نقش و جایگاهی شبیه پدر یا مادر را در برابر معشوق به عهده می گیرد مانند مراقبت ، توجه ، محبت و از خود گذشتگی ولی چنین رابطه ای در زندگی زناشویی چندان طول نخواهد کشید .

عشق منطقی یا محاسبه گرانه :

بر اساس نظر روانشناسان بالینی ایران در این حالت فرد تقریبا فقط بر اساس منطق و محاسبه معایب و محاسن مجذوب طرف مقابل می شوند . برای مثال خانواده خوبی دارد ، تحصیل کرده است و ..... و مسئله ی احساسی عاطفی و شخصیتی و تناسب و همخوانی نقش و جایگاه چندانی ندارد . چنین رابطه ای بیشتر یک نوع معامله است .

عشق شیدایی یا وسواسی :

در این حالت عشق تقریبا خارج از کنترل بوده و فرد از خود بیخود می شود و عقل و منطق . پذیرش واقعیت در صحنه وجود ندارد و فرد رفتاری وسواسی ، حسادت آمیز ، شکاک و کنترل کننده داشته و حتی ممکن است دست به رفتار های خشونت آمیز مانند خود آزاری و دیگر آزاری بزند . بسیاری از عشق های دوران نوجوانی از این گونه است .

در روابط عاشقانه هر یک از طرفین ممکن است الگوی عشقی متفاوتی داشته باشند مثلا یکی عشق رمانتیک و دیگری عشق منطقی . و حتی در طول مدت رابطه ممکن است الگوی عشق تغییر کند . مطالعات نشان می دهد که رابطه ی مستقیمی بین 3 نوع خصیصه ی شخصیتی روانپریشی ، برون گرایی و روان رنجوری با انواع روابط عاشقانه وجود دارد . به طوریکه فرد روانپریش بیشتر گرایش به عشق بازی گرانه داشته و کمتر درگیر عشق پدرانه و مادرانه و یا عشق دوستانه می شود ، فرد روانرنجور بیشتر دچار عشق شیدایی شده و احتمال درگیر شدن عشق محاسبه گرانه بسیار کم دارد و افراد برون گرا بیشتر درگیر عشق رمانتیک یا بازی گرانه می شوند . 

تئوری دلیستگی یا پیوند عاطفی :

طبق نظر مشاوران بهترین مراکز روانشناسی تهران اولین و مهم ترین جز شخصیتی انسان که تکامل می یابد جز احساسی عاطفی اوست که بیشتر آن در 18 ماه اول تولد شکل می گیرد و از ان به عنوان پیوند احساسی عاطفی و به عبارت ساده تر رابطه مهربانه یا عاشقانه بین کودک و فرد مراقب است . نوع پیوند عاطفی که کودک با مادر در سه سال اول تولد برقرار می کند تعیین کننده ی طرز تلقی ، تفکر ، احساسات و رفتار فرد با سایرین در تمام مراحل زندگی او خواهد بود . به عبارت دیگر احساس این که دنیا جای نسبتا امن و امیدوار کننده ای است و می توان به دیگران اعتماد و اطمینان پیدا کرد و رابطه مهربانانه و عاشقانه برقرار کرده در چند سال اول تعیین می شود . بر حسب نوع تعامل و رفتار مادر با کودک یکی از انواع پیوند عاطفی امن ، نا امن دوری گزین ، دوگانه یا نگران ، در هم ریخته و یا عاطفی انفعالی تشکیل می شود . و این می تواند به سبک زندگی فرد و روابط او در بزرگسالی تاثیر بگذارد . به همین دلیل است که دریافت مشاوره قبل از ازدواج برای همه ی زوجین اهمیت دارد . زیرا که بسیاری از مسائل اساسی که در ادامه رابطه نقش دارند ، روشن شده و بسیاری از مشکلات حل می شوند .