اختلال شخصیت مرزی: چرا برخی افراد در روابط خود بی ثبات هستند؟

آیا تا به حال خود را در یک رابطه دیده‌اید که لحظه‌ای همه چیز پر از هیجان و احساسات باشد و لحظه‌ای دیگر کاملاً سرد و بی‌روح؟ اگر چنین است، تنها نیستید. برخی افراد به دلیل شرایطی به نام “اختلال شخصیت مرزی” (BPD) چنین نوسانات عاطفی شدیدی را تجربه می‌کنند. این اختلال معمولاً باعث واکنش‌های عاطفی غیرقابل پیش‌بینی و نوسان در روابط می‌شود. اما چرا این اتفاق می‌افتد و چه کارهایی می‌توان برای درک و مدیریت آن انجام داد؟ در این مقاله، ما به بررسی اختلال شخصیت مرزی، تأثیر آن بر روابط و نحوه کمک به افرادی که از این اختلال رنج می‌برند، می‌پردازیم.

اختلال شخصیت مرزی (BPD) چیست؟

تعریف اختلال شخصیت مرزی

اختلال شخصیت مرزی یک وضعیت روانی است که با ناپایداری عاطفی، مشکلات در برقراری روابط و تصویر خود ضعیف مشخص می‌شود. مطالعات مرکز مشاوره روانشناسی نشان می دهد افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، ممکن است با مشکلاتی مانند ترس شدید از ترک شدن، رفتارهای تکانشی و ناتوانی در مدیریت احساسات خود روبه‌رو شوند. این چالش‌ها می‌تواند روابط آن‌ها را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.

علائم کلیدی اختلال شخصیت مرزی

افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی معمولاً علائم زیر را تجربه می‌کنند:

1.     تغییرات سریع در احساسات: تغییرات شدید در خلق و خو که ممکن است از خوشحالی به افسردگی یا عصبانیت تبدیل شوند.

2.     ترس از ترک شدن: یک نگرانی شدید از اینکه دیگران آنها را ترک کنند یا از دست دهند، که ممکن است منجر به رفتارهای اضطراب‌آور شود.

3.     خودآگاهی ضعیف: احساس عدم اطمینان در مورد خود و هویت فردی که ممکن است منجر به تصمیم‌گیری‌های نادرست یا ناگهانی شود.

4.     روابط ناپایدار: روابط عاطفی که با شدت‌های غیرقابل پیش‌بینی، از محبت شدید به بی‌توجهی، نوسان دارند.

5.     ناتوانی در کنترل احساسات: افراد مبتلا به BPD ممکن است در مدیریت خشم، اضطراب یا افسردگی خود با مشکلات جدی مواجه شوند.

تأثیر اختلال شخصیت مرزی بر روابط

چرا روابط با افراد مبتلا به BPD ناپایدار است؟

افرادی که به اختلال شخصیت مرزی مبتلا هستند، به دلیل نوسانات شدید عاطفی، معمولاً نمی‌توانند روابط پایداری ایجاد کنند. این نوسانات به دلیل تغییرات سریع در احساسات فردی رخ می‌دهد، که باعث می‌شود فرد از یک لحظه به لحظه‌ای دیگر تغییر رفتار دهد. این نوسانات باعث می‌شود که افراد مبتلا به BPD، روابط خود را از شدت محبت به بی‌توجهی و حتی نفرت تغییر دهند. چنین تغییراتی برای طرف مقابل می‌تواند سردرگم‌کننده و حتی آسیب‌زننده باشد.

چالش‌های ایجاد شده در روابط شخصی

افرادی که به اختلال شخصیت مرزی مبتلا هستند ممکن است:

·       ترس از رها شدن: این ترس باعث می‌شود که آن‌ها در روابط خود، رفتارهای شدید و اغلب ناگهانی از خود بروز دهند. برای مثال، ممکن است برای جلب توجه یا جلوگیری از ترک شدن، رفتارهای افراطی یا کنترل‌کننده‌ای از خود نشان دهند.

·       محدودیت‌های درک و ارتباطات: افراد مبتلا به BPD اغلب نمی‌توانند مرزهای سالمی در روابط خود تعیین کنند. این می‌تواند منجر به وابستگی شدید یا حتی برخوردهای خشونت‌آمیز شود.

·       مشکلات در اعتماد: به دلیل ترس از ترک شدن، ممکن است این افراد نتوانند به دیگران اعتماد کنند و دائماً احساس کنند که تحت تهدید هستند.

چطور می‌توان به افرادی که از BPD رنج می‌برند کمک کرد؟

درک بهتر اختلال شخصیت مرزی

اگر فردی در زندگی شما با اختلال شخصیت مرزی مواجه است، درک و همدلی می‌تواند نقش بسیار مهمی در کمک به آن‌ها ایفا کند. نشان دادن حمایت و صبر و همچنین آگاهی از علائم BPD می‌تواند به تقویت ارتباط کمک کند. به علاوه، افراد مبتلا به BPD نیاز به درمان دارند، از جمله درمان‌های روان‌درمانی که می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا کنترل بیشتری بر احساسات خود داشته باشند.

درمان اختلال شخصیت مرزی

درمان‌های متعددی برای کمک به افراد مبتلا به BPD وجود دارد، از جمله:

·       درمان‌های شناختی-رفتاری (CBT): این نوع درمان به افراد کمک می‌کند تا الگوهای منفی فکر کردن و رفتاری خود را شناسایی کرده و آن‌ها را تغییر دهند.

·       درمان دیالکتیکی رفتار (DBT): یکی از درمان‌های ویژه برای BPD است که بر مهارت‌های تنظیم احساسات و بهبود روابط تمرکز دارد.

·       درمان‌های دارویی: گاهی اوقات، پزشکان ممکن است داروهایی برای مدیریت علائم افسردگی یا اضطراب تجویز کنند.

چگونه روابط سالم را حفظ کنیم؟

مطالعات مشاور خانواده نشان داده است که افرادی که در روابط خود با افراد مبتلا به BPD درگیر هستند، باید به یاد داشته باشند که ایجاد مرزهای سالم، صبر و درک متقابل، کلید حفظ روابط سالم است. آنها باید از ارتباطات باز و صادقانه استفاده کنند و از رفتارهای کنترل‌کننده یا واکنش‌های احساسی اجتناب کنند.

چالش‌های روزمره در زندگی افراد مبتلا به BPD

افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ممکن است در بسیاری از جنبه‌های زندگی روزمره با چالش‌هایی روبه‌رو شوند. به دلیل نوسانات شدید عاطفی، آنها ممکن است در کار، تحصیل یا حتی زندگی اجتماعی خود دچار مشکلاتی شوند. به طور مثال، تغییرات خلقی ناگهانی می‌تواند بر عملکرد فرد در محل کار تأثیر بگذارد و باعث شود که او نتواند وظایف خود را به درستی انجام دهد. علاوه بر این، احساسات شدید گناه یا شرم ممکن است باعث شود که فرد از حضور در موقعیت‌های اجتماعی خودداری کند. این مشکلات می‌تواند باعث انزوای اجتماعی بیشتر و تشدید احساس تنهایی شود.

نقش خانواده و دوستان در حمایت از افراد مبتلا به BPD

حمایت از فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی نیازمند درک و آگاهی است. مشاور خانواده می گوید خانواده و دوستان نقش بسیار مهمی در فرآیند درمان دارند. یکی از راه‌های کمک به فرد مبتلا به BPD، گوش دادن بدون قضاوت به اوست. افراد مبتلا به BPD اغلب از اینکه احساساتشان نادیده گرفته می‌شود، آسیب می‌بینند، بنابراین داشتن فردی که با او صحبت کنند می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند. به علاوه، خانواده‌ها و دوستان باید یاد بگیرند که مرزهای سالم را حفظ کنند و از رفتارهای واکنشی خودداری کنند تا از تشدید مشکلات جلوگیری کنند. آموزش خانواده‌ها در زمینه اختلال شخصیت مرزی می‌تواند به کاهش تنش‌ها و بهبود روابط کمک کند.

اثر اختلال شخصیت مرزی بر روابط عاشقانه

اختلال شخصیت مرزی می‌تواند به‌ویژه در روابط عاشقانه اثرات عمیقی بگذارد. مطالعات روان درمانی نشان می دهد ترس از ترک شدن و نوسانات خلقی شدید می‌تواند باعث بروز اختلافات مداوم و رفتارهای وابسته یا کنترل‌کننده شود. بسیاری از افرادی که از BPD رنج می‌برند، در روابط عاشقانه خود نیاز به تایید و محبت بی‌وقفه دارند. این نیازهای مفرط می‌تواند شریک زندگی آنها را دچار احساس خستگی و سرخوردگی کند. از طرف دیگر، وقتی این نیازها برآورده نمی‌شوند، فرد مبتلا به BPD ممکن است دچار حملات خشم و عصبانیت شدید شود که به روابط آسیب می‌زند. بنابراین، روابط عاشقانه با فرد مبتلا به BPD ممکن است بسیار پیچیده و دشوار باشد، مگر اینکه طرفین با حمایت‌های مناسب و درک متقابل تلاش کنند تا این مشکلات را مدیریت کنند.

اهمیت درمان زودهنگام برای افراد مبتلا به BPD

یکی از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند در مدیریت اختلال شخصیت مرزی مؤثر باشد، درمان زودهنگام است. هرچه درمان سریع‌تر شروع شود، احتمال موفقیت بیشتر خواهد بود. درمان‌های روان‌درمانی، به‌ویژه درمان دیالکتیکی رفتار (DBT)، به افراد مبتلا به BPD کمک می‌کند تا مهارت‌های کنترل احساسات، حل تعارض و ایجاد روابط سالم‌تر را یاد بگیرند. این درمان‌ها می‌توانند به فرد کمک کنند تا به تدریج به خودآگاهی برسد و بر احساسات و رفتارهای تکانشی خود کنترل بیشتری پیدا کند. درمان همچنین به آنها یاد می‌دهد که چگونه احساسات خود را مدیریت کنند تا در روابط شخصی خود کمتر آسیب ببینند. علاوه بر این، درمان به کاهش شدت علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کند.

نتیجه‌گیری

اختلال شخصیت مرزی می‌تواند روابط را به شدت تحت تأثیر قرار دهد و باعث نوسانات احساسی شدید شود. با این حال، درک صحیح این اختلال و درمان مناسب می‌تواند به افراد کمک کند تا روابط پایدارتری داشته باشند و از عواطف خود بهتر مدیریت کنند. اگر شما یا کسی که می‌شناسید از BPD رنج می‌برد، بهتر است از درمان‌های مناسب استفاده کرده و به ایجاد یک محیط حمایتی و درک‌کننده کمک کنید.