وسواس فکری یک اختلال متداول عصبی شناختی است که در افراد با دو نوع از علائم شناخته می شود . اختلال وسواس و رفتار های اجباری و هر کدام از آن ها نشان دهنده ی اختلال وسواس فکری می باشد و این افکار نا خواسته و نگران کننده هستند که منجر به پریشانی ، اضطراب یا ترس می شوند و محتوای آن می تواند هر چیزی باشد . باید به خاطر داشته باشید که این افکار از نظر محتوا منطقی نیستند و کنترل آن ها تقریبا غیر ممکن می باشد . و رفتار های اجباری که در پس این افکار می آیند و برای کاهش درد و رنج افکار وسواسی و متوقف کردن آن و یا برای جلوگیری از وقوع افکار نا گوار آن ها را انجام می دهد و بین این افکار و رفتار های اجباری هیچ منطقی وجود ندارد . و می توان گفت که این اختلال خوشبختانه قابل درمان است . افکار پرخاشگرانه یا جنسی ، ترس از صدمه رسیدن به اطرافیان ، ترس از آلودگی و میکرب و شک و تردید در انجام کامل کار ها . درمان این اختلال در حالت کلی می توان گفت که به صورت رفتاری و شناختی به کمک تراپیست وسواس و دارو درمانی می باشد .
درمان را از کجا آغاز کنیم ؟
بر اساس مطالعات افسردگی تراپی و وسواس تراپی در ابتدا باید به شناخت عوامل ایجاد کننده وسواس بپردازیم و این عوامل در بیماران متفاوت هستند و هر کدام از آن ها از زمانی که بیدار می شوند تا زمان خوابیدنشان با عوامل کوچک و بزرگ متفاوتی مواجه می شوند که وسواس را در آن ها ایجاد می کند . عوامل ایجاد کننده می تواند شامل دست به دستگیره یخجال زدن ، پاشیده شدن آب روشویی و .... باشد . در مرحله ی بعدی اضطراب عوامل ایجاد کننده وسواس شناسایی می شود . مواردی که یادداشت می شود از نظر شدت اضطراب آوری یکسان نیستند و برای تعیین شدت از بیمار می خواهیم که هر یک از موارد را نمره گذاری نماید . به این صورت که هر چقدر که شدت اضطراب زایی آن ها کمتر باشد نمره ی کمتر و هر چقدر شدت آن بیشتر باشد نمره ی بیشتری را به خود خواهد گرفت . و بعد از آن موارد نمره گذاری شده بر اساس نمره ها رتبه داده می شود . به این صورت موضوعی که بیشترین نمره را گرفته ردیف اول قرار می گیرد و موضوعی که کمترین اضطراب را ایجاد می کند در ردیف اخر و پایین قرار داده می شود . و سایر موارد بر اساس شدت اضطراب بین آن ها قرار داده می شود . در این نوع درمان ، مسلما بیمار با قرار گرفتن روی پله اول از پایین خیلی اضطراب ندارد و لی برای این مرحله نیز باید چند روزی تمرین کند تا اضطرابش از بین برود و زمانی که اعلام کند که دیگر اضطراب ندارد با توافق وارد پله ی بعدی می شود و در این مرحله نیز از تکنیک های مواجهه ، تکرار و تمرین و تحمل به کمک بهترین روانشناس انجام می شود . تا فرد عادت کند و شرایط برای ورد به مراحل بعدی فراهم گردد . و این تمرین ها تا زمانی انجام می شود تا به مرحله ی اخر برسیم و ترس بیمار از بین برود . البته موارد گفته شده به حدود جلسات 20 تا 25 جلسه ای احتیاج است و در مراکز مشاوره تخصصی انجام می شود . روش ها و تکنیک های دیگری در درمان این اختلال وجود دارد که بر اساس وضعیت فرد و در طی مصاحبات انجام می شود .
همانطور که گفتیم در ابتدا باید عوامل ایجاد وسواس شناسایی شود و علت های آن مشخص شود . وسواس می تواند به دلیل سابقه ی خانوادگی باشد و در واقع می توان گفت که وراثت نقش مهمی را در این اختلال ایفا می کند و در واقع کسانی که سابقه ی وسواسی در خانواده دارند ، زمانی مبتلا به این اختلال می شوند که به دلیل مشکلات محیطی و سبک تربیتی نا کارامد دچار استرس باشند . مورد دیگر که می تواند تاثیر گذار باشد حوادث استرس زا در زندگی می باشد یعنی زمانی که فرد واکنش شدیدی به عامل استرس زا نشان دهد و بر اساس عادت های رفتاری و تکرار آن ها از گذشته در شما نهادینه شود و در نتیجه به وسواس ختم شود و از موارد دیگر که می توان اشاره کرد به دلیل سروتونین کافی در بدن می باشد و در واقع به دلیل تغییرات شیمیایی بدن است و دلایل زیستی دارد . و همچنین مورد دیگر عوامل محیطی هستند که می توانند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند برای مثال سخت گیری در آموزش اداب دستشویی رفتن در سال های اول کودکی ، منجر به بروز وسواس می شود و تا سال های بزرگسالی با فرد همراه می شود علاوه بر آن سبک های فرزند پروری سختگیرانه یعنی اعمال قوانین سخت و داشتن توقع های زیاد از بچه ها ، زمینه ساز وسواس هستند .
دیدگاه خود را بنویسید