کودکان و نوجوانان با رشد همراه هستند و در هر مرحله با تغییراتی مواجه می شوند که در هر مرحله متفاوت است و در ادامه به سنین ۱۴ تا ۱۶ سالگی اشاره می کنیم که شامل  کنار  آمدن با مسائل جنسی،، تصمیم گیریهای اخلاقی و ایجاد روابط تازه با همسالان و تعادل بین استقلال و مسئولیت پذیری که در ادامه به توضیح هر کدام برای اشنایی بیشتر والدین می پردازیم.

 کنار آمدن با مسائل جنسی

افزایش تمایل به مسائل جنسی و افزایش توانایی در برقراری ارتباط جنسی سبب می شود که نوجوان با مسائل جنسی رو در رو شود. در برخی از موارد، احساسات جنسی در نوجوانان، باعث اضطراب می گردد و مکانیزم های اجتنابی مانع رشد طبیعی و اجتماعی او می شود در برخی از موارد  فرد برای ارضا نیازهایش می خواهد شتاب زده عمل کند. در برخی از موارد والدین در رویارویی با مسائل جنسی نوجوانان دچار آشفتگی می گردند. بعضی از آنان از این که فرزندشان دارای میل جنسی شده است، احساس ناراحتی می کنند. برخی از والدین به این مسئله بی اعتنا هستند و با اکراه و غیر مستقیم تمایل جنسی فرزند را می پذیرند. آنان استدلال می کنند که بحث درباره این مسائل ممکن است باعث تشویق این رفتار در آنان و از بین رفتن  حریم آنان می شود. بعضی از والدین مسئله را به کلی نادیده می گیرند. سایرین واکنش شدید نشان می دهند و مطلقاً اجازه نمی دهند که فرزندشان با جنس مخالف معاشرت کند. هیچ شواهدی مبنی بر این که ارتباط نزدیک با والدین مانع ایجاد رابطه جنسی با جنس مخالف می شود وجود ندارد در ضمن نوجوانانی که رابطه نزدیکی با والدین ندارند، لزوماً وارد رابطه جنسی نمی شوند.

تصمیم گیری های اخلاقی

مراکز مشاوره تاکید می کند در این مرحله نوجوانان با دست یافتن به استقلال بیشتر و تجارب تازه بایستی در انتخاب بین درست و نادرست  بکوشند. کولبرگ ۲ الگویی را برای درک تصمیم گیری اخلاقی ارائه کرد که بر مبنای سن افراد در مراحل رشدی گوناگون قرار می گیرند. بر طبق نظر او تصمیم گیری اخلاقی به ترتیب طی شش مرحله رشد می کند.

مرحله ۱: اجتناب از تنبیه

مرحله :۲ دریافت پاداش

مرحله : تایید شدن از سوی افراد مهم

مرحله ۴: اطاعت از قوانین و مقررات

مرحله ۵ حفظ منافع جمعی فردی و همگانی

مشاوره خانواده می گوید مرحله ۶ سازش با اصول اخلاقی مجرد و همگانی در بسیاری از موارد هنجارهای گروه همسال با هنجارهای خانواده آن چنان نزدیک است که تضادی در تشخیص درست و نادرست در فرد ایجاد نمی کند هرچند در مواردی که هنجارهای گروههمسال نوجوان با خانواده تفاوت داشته باشد ممکن است باعث درگیری و آشوب شود. کمک به شکل گیری گروه همسالی که هنجارهای نزدیک به خانواده داشته باشد می تواند باعث کاهش تضاد ارزش ها در این دوران شود و به تثبیت بیشتر ارزشهای خانواده یاری دهد.


ایجاد روابط تازه با همسالان

طبق نظر روانشناس در فرهنگ غرب تمایل ارتباطی یک پسر یا دختر در اوایل دوران نوجوانی عمدتا با همسالان هم جنس خود است و تبادل با همسالان غیر هم جنس معمولا به طور جمعی است. در أواسط نوجوانی کم کم این تمایل به جنس مخالف جلب می شود و ترکیب گروه همسال تغییر می کند.در این سن گروه و دسته به تدریج تبدیل به زوج یک دختر و یک پسر میشود. در ایران یک پسر یا دختر در اوایل دوران نوجوانی عمدتا با همسالان همجنس خود ارتباط دارند. و تبادل با همسالان از جنس دیگر معمولا از نظر اجتماعی به هیچ وجه توصیه نمی شود. اما در برخی از خرده فرهنگها تبادل با همسالان غیرهم جنس در گروه مشاهده می شود. در سنین ۱۴ تا ۱۵ سالگی نوجوانان بین اعتقادات و احساسات خود و دوستان خود تمایل قایل می شوند و به تدریج بر اساس اعتقادات خود عمل می کنند.

 توازن بین استقلال و مسئولیت پذیری

مشاوره خانواده نشان می دهد اغلب والدین و نوجوانان ازاستقلال تعریف یکسانی ندارند والدین بر استقلال همراه با مسئولیت پذیری تاکید می کنند. اما نوجوانان آن را رهایی از قدرت والدین می دانند. اکثر بزرگسالان معتقدند که نوجوانان بازیچه دست گروه همسال خود هستند هرچند این باور با شواهد موجود تایید نمی شود همانندسازی با گروه همسال در اوایل نوجوانی به اوج خود میرسد (سنین ۱۲-۱۴) اما به  تدریج در طول زمان کاهش می یابد.

با وجود این که نوجوانان در موضوعاتی مانند لباس موسیقی و گذران اوقات فراغت به شدت تحت تاثیرگروه همسال قرار دارند اما در مورد موضوعاتی مانند انتخاب شغل و تصمیمات مالی به بزرگسالان مراجعه می کنند نوجوانان در مقایسه با خواهران ،برادارن کوچکتر خود والدین خود را واقع بینانه ترمی نگرند و ضعف های والدین خود را به وضوح می بینند و آن را به رخ والدین می کشند.


چالش این مرحله برای والدین این است که  مسئولیت تصمیم های نوجوان را به خودش محول کنند و در عین حال با او در ارتباط بوده و به او مشورت دهند این کار زمانی امکان پذیر است که والدین دست از کنترل نوجوان بردارند و به جای آن بکوشند روابط خود را با او محکم کنند. بسیاری از نوجوانان یاغیگری را با استقلال اشتباه می گیرند.

 اگر فرد در تصمیم گیری های اخلاقی پیرامون درست و غلط وابسته به تایید دیگران شود و فرد ازمرحله سوم رشد اخلاقی عبور نکند مرحله مسئولیت پذیری در وی شکل نمیگیرد و فرد تجارب سازنده ای را در این زمینه پشت سر نخواهد گذاشت. اگر هر گونه دشواری را با فرزند نوجوان خود سپری می کنید و‌نمی دانید که چگونه ان ها را حل کنید حتما با مراکز مشاوره در ارتباط باشید.