فوبیا به عنوان اختلالی معرفی می شود که فرد در هنگام رو به رو شدن با یک شی معین و یا موقعیت معین اضطراب شدیدی را تجربه می کند . افراد مبتلا به فوبیا برای این که از این موقعیت های اضطراب آور شدید دوری کنند دست به کار های مختلفی می زنند . برای مثال افرادی که مبتلا بودن به فوبیای پرواز برای مسیر های طولانی نیز از آن استفاده نکنند و از مواجهه شدن با آن اجتناب کنند .
تشخیص فوبیای اختصاصی :
طبق نظر بهترین روانشناس تهران و همان طور که در بالا نیز اشاره شد ترس و اضطراب زیاد نسبت به یک موقعیت یا جسم خاص می باشد و افراد همیشه با رو به رو شدن با این موقعیت ها دچار ترس و اضطراب می شوند و همیشه در تلاش هستند که با آن مواجه نشوند از همه مهم تر این که ترس در مورد آن ها خیلی بیشتر از آن چیزی است که آن موقعیت می تواند خطر آفرین باشد و این ترس ممکن است تاثیر زیادی در عملکرد شغلی ، اجتماعی و تحصیلی فرد به همراه داشته باشد .
انواع فوبیا :
از انواع فوبیا می توان به مواردی نظیر فوبیای حیوانات و فوبیای محیط طبیعی از قبیل ترس از ارتفاع ، ترس از آب باشد . از موارد دیگر می توان به فوبیای خون و تزریق و جراحت و همچنین فوبیا های دیگر نظیر ترس از پرواز و رانندگی و یا ترس از مکان های بسته و یا حتی ترس از دندان پزشکی اشاره کرد . موارد دیگر نیز وجود دارند که دکتر روانشناس مرکز رفتار درمانی به آن اشاره می کند ، در همه ی موارد می توان به ترس غیر منطقی و نا معقول بودن آن پی برد البته خود افراد در بیشتر موارد به منطقی نبودن ترس خود آگاه هستند اما نمی توانند بر این ترس شدید خود غلبه کنند . در این راستا در زندگی خود با مشکلاتی رو به رو خواهند شد . زمانی که این ترس یا هراس آرامش افراد و زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد و بر روابط او نیز تاثیر بگذارد نیازمند درمان خواهد بود . در ادامه ی مطلب به انواع روش های درمانی و معرفی آن ها می پردازیم .
درمان فوبیا و ترس در مرکز رفتار درمانی مشاوره انتخاب نو :
طبق نظر دکتر روانشناس خوب برای درمان فوبی به روش های مختلفی می توان اشاره کرد که در مواردی ترکیب روان درمانی و دارو درمانی مناسب خواهد بود اما به طور کلی به درمان های مناسب برای اختلال فوبیا اشاره می کنیم .
رفتار درمانی :
رفتار درمانی بر اساس نظریه های روانشناسی در مورد شرطی سازی کلاسیک می باشد که در آن اعتقاد بر این است که تمام رفتار ها آموخته می شوند و اگر این یادگیری اشتباه باشد رفتار نامناسب بروز خواهد داد پس در نتیجه در این شیوه ی درمان تلاش می شود تا رفتاری که مناسب نیست ، از بین برده شود .
دکتر مشاور انتخاب نو رفتار درمانی را روشی موثر برای درمان این اختلال معرفی می کند و به عبارتی رفتار درمانی به عنوان شناخته شده ترین شیوه ی درمانی معرفی شده است که انواع مختلفی دارد که یکی از آن ها حساسیت زدایی تدریجی می باشد که توسط جوزف وولپ ابداع شده است . در روش حساسیت زدایی تدریجی فرد در معرض فهرستی از مواردی که اضطراب ایجاد می کند ، قرار می گیرد که شدت ترسی که فرد به آن ها دارد از حداقل به حداکثر مرتب شده است . و از طریق آموزش آرام سازی عضلات فرد یاد می گیرد که چگونه آرامش روانی و جسمی را در خودش القا کند و بعد از یادگیری آن به فرد یاد داده می شود که چگونه در مقابل این در هنگام رو به رو شدن با این موقعیت ها و یا اشیا از آن استفاده کند و بعد از گذشت مدتی که حساسیت بیمار نسبت به آن از بین رفت ، با مورد بعدی همین روش را استفاده می کند و این محور تا زمانی که به موردی که بیشترین اضطراب را برای فرد ایجاد می کند نیز استفاده شده و پس از آن این موارد اضطراب زا هیچ گونه تاثیر ناخوشایند را برای آن ها نخواهد داشت .
نوع دیگر رفتار درمانی ، غرقه سازی می باشد که در این روش فرد تحت شرایطی قرار می گیرد که در آن با آن موقعیت یا شی که نسبت به آن ترس شدید دارد ، تحت شرایط کنترل شده قرار می گیرد پس از مدتی این اضطراب در آن ها کاهش می یابد و در نهایت فوبیا به پایان می رسد .
بیزاری درمانی مورد دیگری می باشد که در آن مواردی که برای فرد جذاب هستند با با عامل نامطلوبی همراه خواهند کرد و در نتیجه بیزاری نسبت به آن موقعیت قبلی به وجود می آید .
از دیگر فنون رفتاری به مواجه سازی متمرکز با محرک ترس آور به صورت تصوری یا از طریق حساسیت زدایی واقعی یا همان غرقه سازی فرد به مقدار زیادی با محرک رو به رو می شود تا دیگر نتواند ترس ناشی از آن را تحمل کند و این کار تا زمانی ادامه پیدا خواهد کرد که فرد احساس ترس نکند .
روش های دیگری مانند رواندرمانی حمایتی و یا خانواده درمانی همگی تاثیر مثبتی بر درمان آن دارند . باید خاطر نشان کرد که همه ی شیوه های درمانی گفته شده باید زیر نظر دکتر روانشناس متخصص باشد .
دیدگاه خود را بنویسید