در بحث مشاوره روانشناسی همه فکر می کنند که شنونده ی خوبی هستند و در ان اگاهی کامل دارند . اما هنر گوش دادن از ان چه عموم نردم فکر می کنند تفاوت هایی دارد و نیازمند اگاهی های لازم است.
خوب گوش دادن چیزی به مراتب بیشتر از سکوت کردن حین حرف زدن طرف مقابل است. بر خلاف تصور رایج ، بهترین شنونده ها از نظر دیگران کسانی هستند که حین صحبت طرف مقابل هر از گاهی از او سوال می پرسند که به درک و شناخت بیشتر موقعیت کمک می کند. این سوال هل پیش فرض های قدیمی گوینده را به چالش می کشند ولی این کار را به شیوه ای سازنده انجام می دهند. رو به روی گوینده نشستن و به تنهایی سر تکان دادن در سکوت گواهی محکمی نیست که شنونده واقعا دارد خوب گوش می دهد. ولی پرسیدن بک سوال خوب به گوینده می فهماند که شنونده نه فقط گفته ی او را شنیده است بلکه ان را انقدر خوب فهمیده است که می خواهد اطلاعات بیشتری بگیرد . مشاور خانواده در مرکز مشاوره می گوید خوب گوش دادن تعامل دو طرفه است و در برگیرنده ی تعامل هایی است که عزت نفس گوینده را تقویت می کند. بهترین شنونده ها گفت و‌گو را برای طرف مقابل تجربه ی مثبتی می کنند اما وقتی شنونده منفعل باشد چنین اتفاقی نمی افتد . شنونده های خوب باعث می شوند گوینده احساس حمایت شدن کند و حس اعتماد به نفسش بالا برود مشخصه ی خوب شنیدن خلق فضای امنی است که در ان بتوان درباره ی مسائل و اختلاف ها صریح و بی پرده صحبت و گفت و‌گو کرد.
خوب گوش دادن گفت و‌گویی دو سوبه است که به قصد یاری رساندن انجام می شود. و کفت و گوی موفق زمانی امکان پذیر است که دو طرف گفت و‌گو به راحتی با هم تبادل نظر می کردند بی انکه هیچ‌کدام از طرفین درباره ی اظهار نظر هایی که دیگری می کرد حالت تدافعی به خودش بگیرد اما در مقابل شنوندگان ضعیف در نظر گوینده ها به چشم رقیبی می امدند که انگار فقط به صحبت های ان ها گوش می دادند تا خطایی در استدلال و‌منطقشان‌پیدا کنند و از سکوت خود به عنوان فرصتی برای اماده کردن پاسخ بعدی شان به حرف های ان ها استفاده می کردند. ولی این هیچ وقت به عنوان شنونده ی خوب نخواهد بود. شنونده ی خوب ممکن است فرض های طرف مقابل را به چالش بکشد و با او‌مخالفت کند ولی گوینده احساس می کند که او دارد تلاش می کند که کمکش کند نه این که تمام هدفش این است که در صحبت برنده شود.
موضوع دیگر این که ما تمایل داریم پیشنهاد های افرادی را بپذیریم که فکر می کنیم‌شنونده های خوبی هستند کسی که تمام طول گفت و‌گو ساکت است و بعد ناگهان با پیشنهاد به حرف طرف مقابل می پرد احتمالا در نظر فرد متقاعد کننده نخواهد بود و همچنین شنونده ای که به نظر پرخاشجو و ایراد گیر است و صرفا می خواهد نصبحتی کند و برود چندان قابل اعتماد به نظر نخواهد امد.
هر گفت و‌گو نیاز به بالاترین سطح شنیدن ندارد و ولی در بسیاری از گفت و‌گو ها درست شنیدن و تمرکز بیشتر داشتن بسیار موثر است.
ببینید کدام سطح از گوش دادن را باید هدف خود قرار دهید:
مشاوره روانشناسی نشان می دهد شنونده محیط امنی را فراهم می اورد که در ان موضوعات سخت پیچیده و عاطفی بحث می شوند.
شنونده عامل های پرت کننده حواس را مانند تلفت و لپ تاب را دور می کند و توجه اش را به طرف مقابل و برقراری ارتباط چشمی مناسب می کند. این عامل هم روی این که به عنوان شنونده در نظر طرف مقابل چگونه خواهید بود تاثیر می گذارد و هم روی دیدگاه ها و‌احساس های درونی خودتان تاثیر خواهد گذاشت و این باعث شنونده ی خوب شدن شما خواهد شد.
شنونده به دقت به سرنخ های غیر کلامی طرف مقابل توجه‌می کند سر نخ هایی از قبیل حالت های چهره، عرق کردن، نفس نفس زدن، حرکات سر و دست، حالت بدن و …
مشاور خانواده بیان می کند که شنونده بیش از پیش سعی می کند احساسات و عواطف طرف مقابل را درباره موضوع مورد نظر درک کند، ان ها را تشخیص دهد و وجودشان را تایید کند در این سطح شنونده به شیوه ای حمایت کننده و بدون قضاوت با ان احساس ها همدلی کرده و تصدیقشان می کند.
شنونده با پرسیدن سوال فرض هایی که طرف مقابل دارد روشن کرده و به او‌کمک می کند موضوع مورد نظرش را از زاویه ی جدیدی ببیند برای این منظور شنونده ممکن است چند ایده با پیشنهاد مفید درباره ی موضوع بدهد. با این حال شنونده ی خوب هرگز گفت و‌گو را عوض نمی کند طوری که درباره مسائل خودش صحبت کند نه طرف مقابل.
هر کدام از این سطح ها روی بقیه استوارند بنابراین اگر طرف مقابل از شما انتقاد کرده که به جای گوش دادن راه حل ارائه می دهید شاید معنایش این باشد که در درجه اول نیاز است به سراغ سطح های دیگری بروید. مانند دور کردن عامل های پرت شدن حواس و یا همدلی کردن و … تا طرف مقابل ایده های پیشنهادی شما را بهتر ببیند و‌درک کند. برای کسب اطلاعات بیشتر با مرکز مشاوره در ارتباط باشید.
دیدگاه خود را بنویسید