برای تعریف شخصیت سالم معیار هایی را باید بیان کنیم . برخی از روانشناسان سلامتی را معادل فقدان بیماری می دانند . با این نگاه اگر فردی دچار افسردگی آشکاری نباشد ، از درد و رنج روانی شکایتی نداشته باشد و خودش یا دیگران ، او را نیازمند درمان ندانند از نظر روانی سالم است . برخی دیگر سلامتی را عملکرد افراد می دانند و برخی دیگر شخصیت سالم را شکوفایی استعداد های یک فرد می دانند که در ادامه به موارد آن اشاره می کنیم .
کنترل خویشتن و انضباط شخصی :
بر اساس مطالعات روانشناسی شخصی انسان ، توانایی این را دارد که قوی ترین کشش ها و تمایلات غریزی خود را آگاهانه کنترل کند ، به تعویق اندازد یا در چار چوب خاصی محدود کند . این ویژگی خاص انسان است و فرد نه به دلیل فشار بیرونی بلکه به دلیل متعهد بودن به انتخاب خود حاضر باشد محدودیتی را بپذیرد .
اگر این محدود سازی از بیرون صورت گیرد و محیط اطراف آن را بر فرد تحمیل کند آن را انضباط شخصی نمی توانیم بگوییم . انضباط شخصی یا خود کنترلی به فرایندی می گویند که فرد خود آگاهانه و به دلیل هدفی بزرگ تر ، خواسته و میل کوچک تر یا گذرا تر را مهار کند . این که فرد نه به دلیل فشار بیرونی بلکه به دلیل متعهد بودن به انتخاب خود حاضر باشد محدودیتی را بپذیرد می تواند به عنوان ویژگی شخصیت سالم باشد .
از خود گذشتگی یا خود فراوری :
طبق نظر روانشناس بالینی یکی از ویژگی های شخصیت سالم این است که در حیطه هایی از زندگی ، انتخاب های او ، نه بر مبنای نفع خود که بر مبنای نفع دیگران صورت می گیرد . حتی گاهی انتخاب نفع دیگران به صدمه خوردن و ضرر خود فرد منجر می شود ولی با این حال ، فرد نفع دیگران را انتخاب می کند . چنین فردی که چنین انتخابی در زندگی دارد ، از نفع دیگران و از خود گذشتگی خود لذت می برد و آرامش پیدا می کند . رسیدن به چنین قابلیت و استعدادی که از منافع دیگران رضایت خاطر و لذت کسب کنیم ، یکی از ویژگی های شخصیت سالم می باشد . آزار طلبی یک اختلال و مسئله شخصیتی است و با از خود گذشتگی کاملا متفاوت است ، فردی که به خود فراوری رسیده است ، خودش به طور آزادانه انتخاب می کند که در چه حیطه ای و تا جه حدی منافع دیگران را بر منافع خود مقدم بدارد . اگر فرد با تهدید ، فشار ، حیله ، تحقیر یا قرار دادن ما در رو درواسی ما را وادار کند از منافع مان بگذریم ، این نشانه ی از خود گذشتگی نخواهد بود .
خود شکوفایی و خلاقیت :
از آن جایی که خلاقیت یک ویژگی انسانی است ، شکوفا کردن این استعداد درونی ، یکی از ویژگی های ضروری شخصیت سالم است . استعداد خلاقیت در برخی افراد بیشتر از سایرین است و هیچ کس فاقد این استعداد نیست . هر کس به قدر استعدادی که در آفرینندگی دارد ، لازم است این استعداد را به کار بگیرد .
یادگیری مداوم :
برخی از مردم ، تنها به عنوان یک وظیفه ی اجتماعی ، یا برای به دست آوردن شغل ، مدتی را صرف یادگیری دانش یا مهارتی خاص می کنند وپس از آن ، دست از یادگیری فعال بر می دارند . البته ، ما هر روز در زندگی چیز هایی را می آموزیم ، اما وقتی از یادگیری فعال صحبت می کنیم ، منظورمان این است که خودمان ، به طور عمدی و انتخاب شده ، یک مسیر آموزشی را طی کنیم . شخصیت سالم همواره در حال یادگیری است .
شیوه ی تفکر در فرد افسرده چگونه است ؟
طبق نظر روان درمانگر ما در تمام ساعات بیداری در حال فکر کردن هستیم و در واقع گفت و گوی درونی با خود داریم . اگر چه ما خاموشیم اما در درون خود در حال مذاکره و گفت و گو هستیم . ما چنان غرق در افکارمان هستیم که کمتر به چگونگی فکر کرنمان فکر می کنیم . در نتیجه شیوه ی تفکر ما اغلب به یک شکل ادامه می یابد . شیوه ی فکر کردن ما بر احساسات و رفتار هایمان موثر است . برخی از شیوه های فکر کردن ، حال ما را بد می کند ، این شیوه ها مغایر با برخورداری از شخصیت سالم هستند ما به این شیوه های تفکر ، افکار نا کار آمد می گوییم .
از افکار نا کار آمد به تعمیم دادن مفرط یعنی استفاده از کلماتی مثل همیشه ، همه ، هیچ وقت ، هیچ کس و ... باعث می شود که احساسات ما نسبت به موقعیتی که در آن قرار داریم اغراق آمیز و غیر قابل کنترل شوند . چنین کلماتی نشان دهنده ی تحریف واقعیت هستند و واقع بینی از ویژگی های بارز شخصیت های سالم است . برچسب زدن از افکار نا کار آمد دیگری است که در آن واقعیتی را که اجزا و زوایای متعددی دارد چنان محدود می کنیم که واکنش ما به آن ، نه واکنش به خود آن پدیده ، که واکنش به نامی است که ما بر آن پدیده نهاده ایم . بسیاری از افکار نا کار آمد دیگری هستند که بر زندگی و ارتباطات ما تاثیر می گذارند . طبق نظر مشاوران بهترین مرکز روانشناسی افراد می توانند با شناسایی افکار نا کار آمد خود می توانند افکار خود را هدایت کنند .
دیدگاه خود را بنویسید