بیماری روانی در یک خانواده می تواند یک بیماری نابود کننده که خانواده را مختل می کند و فرصت آرامش را از آن خانواده می گیرد . طبق نظر مشاور روانشناس خوب کسانی که دچار اختلال روانی هستند طرد می شوند و خانواده هایی که عضو دارای بیماری روانی دارند با در هم ریختگی خانه ، مشکلات مالی ، مشکلات استخدامی و شغلی ، تحت فشار قرار گرفتن روابط زناشویی و خانوادگی ، مشکلات بدنی و افول زندگی اجتماعی نیز رو به رو می شوند . سوگ ، تاسف و افسوس مزمن ، بر باد رفتن رویا ها و امید های شخص بیمار ، فراز و نشیب های ناشی از عود بیماری و بهبود نسبی آن ، رفتار های بالقوه مضر یا خود مخرب و آماده نبودن خانواده ها برای رسیدگی به چالش ها و کنار آمدن با چالش ها ، برخی از تجارب مشترک اعضای خانواده اند . 

اختلال روانی و خانواده ها :

طبق مطالعات انجام شده در کلینیک خانواده درمانی در خانواده ای که عضو مبتلا به بیماری روانی دارد نمی تواند از پیامد های آن ، از جمله از مختل شدن نسبی خانواده ، اجتناب ورزد. از اقدامات مفید که برای خانواده های پریشان مناسب است استفاده از مشاوره خانواده می باشد زیرا که به آن ها آموزش حل مسئله برای مدیریت رویداد های پر استرس روزانه که جلوی عود بیماری را می گیرد و آموزش مدیریت بحران برای رسیدگی به استرس شدید درون خانواده ، بخشی از درمان می باشد . و همچنین در جهت حفظ یکپارچگی و انسجام زندگی اعضای خانواده ، تا حد امکان هستند . در طی درمان همزمان با آموختن فنون غلبه بر گرفتاری و تغییر در جهت سازنده است . زمانی که مشکلات بر افراد فشار بیاورند و در آن موقعیت نتوانند چاره ای برای مشکلات خود و خانواده شان یابند می توانند از مشاور تلفنی کمک بخواهند و به صورت غیر حضوری از خدمات روانشناختی و درمان روانشناسی استفاده کنند . 

در صورتی که فردی از خانواده از مشکلات روانشناختی رنج می برد و به عبارتی به اختلال روانی دچار است نیازمند همکاری خانواده می باشد زیرا که وجود اختلال خانواده را درگیر می کند و افراد خانواده باید درباره این اختلال و روش های درمانی آن آگاه باشند و از او حمایت و پشتیبانی کنند و در زمان نیاز مداخلات لازم انجام شده و جلسات خانواده درمانی و کارگاه های روانشناسی را شرکت کنند زیرا جلسات خانواده درمانی می تواند تاثیر بسیار زیادی و مثبتی بر فرد داشته باشد .

خانواده ها چگونه باید خود را با اختلال تطبیق دهند ؟

تغییر در نقش های خانوادگی :

زمانی که فردی در خانواده دچار بیماری یا اختلال می شود مانند گذشته نمی تواند نقش های خود را مانند نقش خانه داری یا فرزند پروری را ایفا کند و مراقبان در خانواده باید بیشتر وقت خود را صرف آن فرد کنند و توجه ویژه ای به او داشته باند . هر نوع اختلالی تاثیر زیادی بر فعالیت های زندگی خانوادگی و شغلی و اجتماعی او می گذارد و از این رو تغییر نقش ها را می توان مشاهده کرد .

تحت فشار و استر بودن مراقبان :

ممکن است گاهی مراقبان و اعضای خانواده زمان کافی برای رسیدگی به فرد را نداشته یاشند و از این رو احساس گناه و استرس و اضراب آن ها را آزار خواهد داد و فکرشان را مشغول خواهد کرد .

مشکلات مالی :

کاهش یا از دست رفتن در آمد شخص بیمار ، به ویژه زمانی که نان آور اصلی خانواده بیمار باشد و همچنین مخارجی که در دوره درمان هستند می تواند برای برخی خانواده ها استرس و تنش ایجاد کند .

کنار آمدن با فقدان های متعدد :

از دست دادن کارکرد ، از دست رفتن صمیمیت با شخص بیمار و مرگ قابل انتظار یک عزیز بسیار دشوار خواهد بود . موارد دیگری که می توان به آن اشاره کرد دز خصوص تطابق با رژیم درمانی و تغییراتی که در زندگی فرد ایجاد شده و همچنین تبادل نظر درباره بیماری نیز می تواند سختی ها و مشکلاتی را ایجاد کند که افراد خانواده باید خود را با این تغییرات ایجاد شده بر اثر بیماری تطبیق دهند .

برخی اختلال های روانی نظیر اسکیزوفرنی یا اختلال دو قطبی خانواده ها را با دشواری های فراوانی مواجه می کند و حتی در مواردی می توان گفت که خانواده و محیطی که فرد در آن رشد یافته و بزرگ شده دلیل ایجاد چنین اختلالی می باشد . برخی تحقیقات نشان می دهد که اسکیزوفرنی ، اختلال فکری است که فرد در آن در برابر استرس حاصل از ابراز هیجانات منفی شدید ، به شدت آسیب پذیر می شود . می توان گفت که وقتی بیماران سابق به محیط خانوادگی پر استرس ، منفی و پر انتقاد که هیجان های ابراز شده در آن بالا بود بر می گشتند ، احتمال بر انگیختگی در مبتلایان به اسکیزوفرنی بیشتر می شد و دیری نمی گذشت که همان علائم ها دوباره تکرار می شدند . از این است که استرس خانواده و آسیب پذیری می تواند در ایجاد اختلال های روانی و بازگشت آن ها نقش داشته باشد و به خاطر همین است که روانشناسان و مشاوران خوب بر این موضوع تاکید دارند تا کودکان خود را در محیط خانوادگی مناسب همراه با محبت و آگاهی و رفاه رشد دهند زیرا زمانی که خانواده توانیی حل مسئله را نداشته باشند و روزانه به جنگ و جدال بپردازند و استرس بسیار بالایی را در فضای خانواده ایجاد کنند بر روی فرزندانشان تاثیر منفی گذاشته و بهداشت روانی آن ها را به خطر می اندازد .