با افزایش دسترسی به اینترنت و رسانههای اجتماعی، کودکان بیشتر از هر زمان دیگری در معرض اخبار منفی و خشونتآمیز قرار دارند. یکی از این اخبار که میتواند تأثیرات جدی بر روی روحیه و روان کودکان بگذارد، اخبار مربوط به جنگها و درگیریهای نظامی است. در این مقاله، به بررسی راهکارهایی میپردازیم که چگونه میتوانیم کودکان را از این نوع اخبار دور نگه داریم و آنها را در برابر پیامدهای منفی آن محافظت کنیم.
چرا اخبار جنگ برای کودکان نگرانکننده است؟
اخبار جنگ و خشونت میتواند ترس، اضطراب و نگرانی را در ذهن کودکان ایجاد کند.روانشناس کودک تاکید دارد آنها به خوبی مفهوم جنگ و عواقب آن را درک نمیکنند و ممکن است این اخبار را بسیار شخصی بگیرند، حتی اگر در هزاران کیلومتر دورتر از آنها رخ دهد. به همین دلیل، ضروری است که والدین و مربیان به این موضوع توجه ویژهای داشته باشند.
اثر اخبار منفی بر روان کودکان
اخبار منفی، به ویژه آنهایی که حاوی تصاویر و گزارشهای خشونتآمیز هستند، میتوانند تأثیرات بلندمدتی بر روان کودکان بگذارند. این اخبار ممکن است باعث ایجاد اضطراب، افسردگی و حتی کابوسهای شبانه در کودکان شود. اگر این موضوع کنترل نشود، میتواند منجر به مشکلات عاطفی و رفتاری در آینده شود.
چگونه کودکان اخبار را مصرف میکنند؟
در دنیای امروز، کودکان از طریق تلویزیون، اینترنت، رسانههای اجتماعی و حتی مکالمات روزمره با دوستان و خانواده در معرض اخبار قرار میگیرند. بسیاری از کودکان از سنین پایین تلفنهای هوشمند و تبلت دارند و به راحتی به اخبار جهانی دسترسی پیدا میکنند. این دسترسی بدون کنترل میتواند به بروز مشکلات جدی منجر شود.
اهمیت نظارت والدین بر مصرف رسانهای کودکان
والدین نقش کلیدی در هدایت کودکان و کنترل محتوایی که آنها مشاهده میکنند، دارند. با نظارت دقیق و تنظیم محدودیتهای زمانی و محتوایی، میتوان کودکان را از مواجهه با اخبار ناگوار محافظت کرد. مشاور خانواده می گوید ایجاد یک محیط رسانهای سالم در خانه، اولین گام برای کاهش تأثیرات منفی اخبار جنگ بر کودکان است.
راهکارهای عملی برای محافظت از کودکان در برابر اخبار جنگ
1. محدود کردن دسترسی به رسانهها
یکی از مؤثرترین راهها برای کاهش مواجهه کودکان با اخبار جنگ، محدود کردن دسترسی آنها به تلویزیون، اینترنت و رسانههای اجتماعی است. والدین میتوانند از ابزارهای کنترل والدین استفاده کنند تا مطمئن شوند کودکان تنها به محتوای مناسب دسترسی دارند.
2. ایجاد گفتوگوهای باز و صمیمانه با کودکان
برقراری گفتوگوهای صمیمانه با کودکان دربارهی جنگ و اخبار مربوط به آن میتواند به کاهش ترس و نگرانیهای آنها کمک کند. والدین باید به سوالات کودکان گوش دهند و پاسخهایی ساده و مطمئنبخش ارائه دهند. همچنین توضیح دادن به کودکان که نه همه چیزهایی که میبینند واقعی است، میتواند از میزان نگرانیهای آنها بکاهد.
3. تشویق به فعالیتهای مثبت و خلاقانه
درگیر کردن کودکان در فعالیتهای مثبت و خلاقانه مثل نقاشی، بازیهای گروهی و خواندن کتاب، میتواند تمرکز آنها را از اخبار منفی دور کند. این فعالیتها به کودکان کمک میکند تا انرژیهای منفی را تخلیه کنند و در فضایی شاد و ایمن رشد کنند.
4. آموزش مهارتهای مدیریت استرس به کودکان
مطالعات مراکز مشاوره نشان می دهد کودکان، مانند بزرگسالان، نیاز به مهارتهایی برای مدیریت استرس و اضطراب دارند. والدین میتوانند از طریق تمرینات تنفسی، یوگا یا مدیتیشن به کودکان کمک کنند تا احساسات خود را بهتر کنترل کنند. آموزش روشهای ساده مثل نفس عمیق کشیدن یا شمارش تا ۱۰ میتواند به آرامش کودکان کمک کند.
5. انتخاب محتوای رسانهای مناسب
به جای اینکه کودکان را به حال خود بگذاریم تا هر محتوایی را تماشا کنند، بهتر است والدین محتوای مناسبی را انتخاب کنند که برای سن و نیازهای روانی آنها مناسب باشد. برنامههای آموزشی و فیلمهایی که مفاهیم مثبت و امیدبخش را ترویج میدهند، میتوانند جایگزین خوبی برای اخبار نگرانکننده باشند.
چگونه با ترسها و نگرانیهای کودکان مواجه شویم؟
پذیرش احساسات کودکان
روانشناس کودک تاکید دارد اولین قدم در کمک به کودکان برای مواجهه با ترسها و نگرانیها، پذیرش احساسات آنهاست. والدین باید به کودکان نشان دهند که احساسات آنها معتبر است و هیچ ایرادی ندارد که گاهی ترس یا نگرانی داشته باشند.
ارائه راهکارهای ساده و عملی
پس از گوش دادن به نگرانیهای کودکان، والدین میتوانند راهکارهای سادهای ارائه دهند تا کودکان احساس امنیت بیشتری کنند. به عنوان مثال، میتوان به آنها توضیح داد که چگونه نیروهای امنیتی از مردم محافظت میکنند و اینکه جنگها همیشه پایان مییابند.
نقش مدارس و معلمان در کنترل مواجهه کودکان با اخبار جنگ
مدارس و معلمان نیز نقش مهمی در کنترل مواجهه کودکان با اخبار جنگ دارند. با آموزش مهارتهای تفکر انتقادی و تحلیل اخبار، میتوان به کودکان کمک کرد تا بهتر بتوانند میان اطلاعات درست و نادرست تمایز قائل شوند و از پیامدهای منفی اخبار دور بمانند.
استفاده از کتابها و داستانهای مناسب برای توضیح مسائل دشوار
گاهی اوقات استفاده از کتابها و داستانها میتواند به والدین کمک کند تا مسائل دشواری مانند جنگ را به زبان سادهتری برای کودکان توضیح دهند. داستانهایی که مفهوم صلح و دوستی را ترویج میدهند، میتوانند به کودکان کمک کنند تا درک بهتری از دنیای پیرامون خود پیدا کنند.
اهمیت ایجاد حس امنیت در خانه
یکی از مهمترین کارهایی که والدین میتوانند انجام دهند، ایجاد حس امنیت در خانه است. کودکان باید بدانند که در خانه همیشه حمایت و محبت دریافت میکنند و هیچچیزی نمیتواند این امنیت را از بین ببرد.
نقش فعالیتهای اجتماعی در کاهش اثرات اخبار منفی
از منظر مشاور خانواده فعالیتهای اجتماعی و گروهی میتوانند به کودکان کمک کنند تا از اخبار منفی فاصله بگیرند و ذهن خود را بر روی تعاملات مثبت و سازنده متمرکز کنند. مشارکت در فعالیتهایی مانند ورزشهای گروهی، کلاسهای هنری یا حتی پروژههای داوطلبانه، باعث تقویت حس مسئولیتپذیری و خوشبینی در کودکان میشود. این فعالیتها نه تنها فرصتی برای دوری از فضای منفی رسانهها ایجاد میکنند، بلکه به کودکان امکان میدهند تا احساسات خود را در محیطهای مثبت تخلیه کنند.
نقش هنر و خلاقیت در کاهش استرس کودکان
هنر و خلاقیت یکی از بهترین راهکارها برای کاهش استرس و اضطراب در کودکان است. نقاشی، نوشتن داستان یا حتی ساخت کاردستی به کودکان کمک میکند تا احساسات خود را بیان کنند و از نگرانیهای ذهنی خود رهایی یابند. والدین میتوانند با فراهم کردن ابزارهای هنری و تشویق به خلاقیت، کودکان را به این سمت هدایت کنند. چنین فعالیتهایی، نه تنها باعث کاهش تأثیرات منفی اخبار میشود، بلکه به رشد عاطفی و ذهنی کودکان نیز کمک میکند.
ایجاد یک فضای مثبت و امن برای رشد روانی کودکان
یکی از مهمترین وظایف والدین، ایجاد محیطی امن و حمایتکننده برای کودکان است. زمانی که کودکان در فضایی پر از محبت و حمایت رشد کنند، کمتر تحت تأثیر اخبار منفی و رویدادهای ناراحتکننده قرار میگیرند. این فضا باید به گونهای باشد که کودکان همیشه احساس کنند که میتوانند به والدین یا مربیان خود مراجعه کنند و نگرانیها یا ترسهای خود را به اشتراک بگذارند. این ارتباطات عاطفی نزدیک، پایه و اساس سلامت روانی کودکان در آینده خواهد بود.
چگونه اخبار مثبت را جایگزین اخبار منفی کنیم؟
والدین میتوانند به جای اخبار جنگ و خشونت، اخبار مثبت و الهامبخش را به کودکان نشان دهند. اخبار موفقیتها، اکتشافات علمی یا دستاوردهای ورزشی میتوانند گزینههای بهتری برای تماشای کودکان باشند.
نتیجهگیری مراکز مشاوره
از منظر مراکز مشاوره دور نگه داشتن کودکان از اخبار جنگ یکی از مهمترین وظایف والدین و مربیان است. با ایجاد محیطی امن و مثبت، محدود کردن دسترسی به رسانههای نامناسب و گفتگوهای باز و صمیمانه، میتوانیم از سلامت روانی کودکان محافظت کنیم و آنها را برای آیندهای روشنتر آماده کنیم.
دیدگاه خود را بنویسید