عوامل زمینه ساز بسیاری در دلزدگی و پیش رفتن به سمت عدم موفقیت در ازدواج هستند که بسیار تاثیر گذارند و عدم توجه به آن ها دردسرهای زیادی را برای زوجین به همراه خواهد داشت و سبب بروز تنش بسیاری در خانواده خواهد شد. از این رو توجه کردن به آن ها و شناخت آن ها و حد المکان اصلاح و حذف آن ها می توان کمک بزرگی به رابطه زوجین نماید. این عوامل زمینه ساز بر اساس مطالعاتی که در حوزه روانشناسی ازدواج انجام شده است، به دست آمده اند که در ادامه به توضیح مختصر هر کدام از آن ها می پردازیم.

حل تعارض ناکارآمد:

وجود تعارض در رابطه زناشویی موضوعی طبیعی است و ولی میزان بالای تعارضات زناشویی احتمال فرسودگی زناشویی را افزایش می دهد. درواقع زمانی که زوجین نمی توانند مشکلاتشان را حل کنند و به حجم آن ها اضافه می شود و راه مناسبی برای آن ندارند بیشتر گرفتار تعارض ها می شوند و در نهایت چیزی که برای آن ها به همراه دارد حل تعارض ناکارآمد است و غرق شدن در مشکلات حل نشده و نا توانی در حل آن ها باعث عدم موفقیت در ازدواج خواهد شد. وجود تعارض هم در زوج های موفق و هم نا موفق وجود دارد اما آن چه که این دو را از هم جدا می کند توانایی مدیریت و حل تعارضها و آشنایی با مهارت های مهم در این زمینه است که نیازمند آموزش دو طرفه می باشد.

فقدان مهارت:

رابطه زوجی رابطه پیچیده و پویا است و مهارت های زیادی می خواهد فقدان مهارت های ارتباطی می تواند فرسودگی زناشویی را افزایش دهد. مهارت هایی نظیر گفتگو، گوش دادن فعال، همدلی و ..... در زندگی مشترک بسیار مهم هستند و عدم وجود آن ها می تواند رابطه را به سمت شرایط ناکامی و ناراحتی پیش می برد و در نهایت دلسردی و فرسودگی را به همراه خواهد داشت.

عزت نفس پایین:

عزت نفس پایین می تواند با افزایش سطح اضطراب و افسردگی فرد، یک ویژگی شخصیتی موثر در فرسودگی زناشویی باشد. عزت نفس پایین زندگی فرد را به شدت تحت تاثر قرار می دهد و می تواند نتیجه منفی در رابطه او با دیگران ایجاد کند. 

خودمحوری:

فردگرایی و خودخواهی اختلافات و تعارضات زیادی ایجاد می کند و میران تعاملات منفی همسران را افزایش می دهد. در زوجین فرسوده، خودخواهی و خودرایی وجود دارد و توان مقاومت، سخت کوشی، از خودگذشتگی و نوع دوستی که در ازدواج های پایدار وجود دارد مشاهده نمی شود. 

انتظارات غیر واقع بینانه:

مورد دیگر که می توان به آن اشتره کرد انتظارات غیر واقع بینانه و غیر منطقی است که به زندگی زناشویی آسیب زده و زمینه ی فرسودگی را فراهم می کند. رفع نیزهای یکدیگر یکی از کارهای مهمی است که زوجین باید در قبال یکدیگر انجام دهند اما اگر این نیاز ها غیر منطقی و بیش از توان فرد باشند به مرور زمان دلزدگی را به همراه خواهد داشت. 

کاهش صمیمیت:

برخورداری از صمیمیت در میان زوج های متاهل از عوامل مهم ایجاد ازدواج پایدار است و اجتناب از روابط صمیمانه از عواملی است که موجب شکست در زندگی خانوادگی می شود. 

عدم پذیرش متقابل:

منظور از عدم پذیرش، ترس از طرد، عیب جویی و سرزنش کردن همسر، تلاش برای تغییر همسر و به رخ کشیدن اشتباهات ، عدم پذیرش تفاوت های فردی، نبخشیدن یکدیگر، ارزیابی قضاوت گرانه، عدم پذیرش ضعف ها کاستی ها و اشتباهات همسر، مقایسه کردن، مقاومت در برابر تقاوت ها و تلاش برای بی اعتبار کردن آن ها است. این موارد در میان زوجین فرسوده در سطح بالایی قرار دارد.

نارضایتی جنسی:

طبق گفته مشاور سکس مسائل جنسی در زندگی زناشویی اهمیت زیادی دارد و عدم صحیح غریزه جنسی می تواند مشکلات گوناگونی ایجاد کندو چنین مشکلاتی کیفیت رابطه جنسی و در اصل کیفیت رابطه زناشویی را پایین می آورد و در نتیجه رضایت کلی زن و مرد از زندگی زناشویی را کاهش می دهند و در نتیجه دلزدگی و دوری را ایجاد می کنند.

فقدان حمایت:

با نشان دادن رفتار حمایتی از سوی زوج، احساس بهزیستی هیجانی و خلق مثبت در فرد دریافت کننده بسیار زیاد می شود. اما در برخی زوجین نا موفق این اعتقاد آزارنده وجود دارد که یکی از طرفین به اندازه طرف دیگر به این رابطه اهمیت نمی دهد و با حمایت نکردن باعث افزایش سردی و گسستگی عاطفی می شود.

بی توجهی:

کم توجهی، بی توجهی، بی ارزشی، بی تفاوتی و بی علاقگی به جایی می رسد که زوجین اتمام رابطه خود را می پذیرند و زوجین فرسوده با بی توجهی به یکدیگر رنجش های غیر ضروری ایجاد می کنند. 

برخوردهای تخریبی:

طبق نظر دکتر روانشناس وقتی برخوردهای تخریبی در رابطه زناشویی افزایش یابد، احساس امنیت زوج نیز کاهش می یابد و پیوند عاطفی کمرنگ می شود. درواقع می توان گفت که این گونه رفتار ها نسبت تجربه هیجانات و عواطف منفی را افزایش می دهد و موجب می شوند زوج هیجانات خوشایند کتری در رابطه زناشویی تجربه کند و به تدریج دلسرد شود تداوم دلسردی می تواند زوج را در معرض فرسودگی قرار دهد.

فقدان تجارب مثبت:

احساس شادی و نشاط از ضروری ترین خواسته های فطری و نیازهای روانی انسان به شمار می رود و سبک زندگی شاد و در برگیرنده هیجانات مثبت و رفتارهای ارتقا دهنده سلامت می تواند تاثیر زیادی در کیفیت زندگی افراد داشته باشد.

عدم حفظ فردیت:

رشد و بالندگی دستاورد ازدواج است و وقتی افراد احساس کنند که در رابطه زناشویی رشد نمی کنند و دچار رکود شده اند و در واقع هدف اصلی ازدواج محقق نشده است مسلما رابطه زناشویی در معرض خطر قرار می گیرد.

عوامل دیگری هستند که می تواند در دلزدگی و نا موفق شدن ازدواج نقش داشته باشند اما برخی از عوامل بافتی نیز هستند که در این موضوع دخالت دارند مانند مشکلات شغلی، فشارهای فرهنگی و اجتماعی، مسائل اقتصادی، استرس مزمن و.... همگی در آن تاثیر گذار هستند.برای مدیریت مشکلات رابطه و ازدواج و یادگیری مهارت های ضروری با کلینیک مشاوره در ارتباط باشید.