محرومیت از ارث یکی از مباحث مهم در قانون است که در این مطلب قصد داریم در مورد آن صحبت کنیم. اغلب کسانی که دارای اختلافات خانوادگی هستند در هنگام تقسیم ارث با این مورد برخورد می کنند. ممکن است در طی یک مشاجره خانوادگی بزرگترها عبارت «از ارث محرومت می کنم!» را به زبان بیاورند؛ اما آیا واقعا پدر یا مادر می تواند فرزند را از ارث محروم کند؟ موارد محرومیت از ارث در قانون چه هستند؟ چه کسانی از ارث محروم می شوند؟

به منظور تقسیم ارث قانون مشخصی وجود دارد که باید بر اساس آن احکام عمل شود. نحوه تقسیم ارث بین ورثه و سهم هر کسی از ماترک متوفی باید بر طبق قانون مشخص شود؛ به هیچ عنوان نمی توان از قوانین حاکم بر تقسیم ارث سرپیچی کرد. این موضوع در قوانین اسلامی نیز بسیار اهمیت دارد و در قرآن مجید نیز بارها بر آن تاکید شده است.

آیا امکان محروم کردن از ارث وجود دارد؟

بسیاری از افرادی که جزء ورثه هستند ممکن است این سوال برایشان پیش آید که آیا پدر و مادر می توانند آنها را از ارث محروم کنند؟ باید گفت محرومیت از ارث هیچ گونه اساس قانونی ندارد! طبق قانون در حالت عادی کسی نمی تواند فردی را از ارث محروم کند؛ در واقع هر شخص دارای ورثه مشخصی است و در صورت فوت بر اساس قانون باید ارثیه او بین وراثش تقسیم شود. در این صورت کسی نمی تواند خود قبل از فوت تعیین کند که کدام یک از ورثه مشمول دریافت ارث هستند.

در ماده 837 قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران امکان محروم کردن از ارث وجود ندارد. با این وجود چرا ما بارها اصطلاح محرومیت از ارث را شنیده ایم؟ بر اساس قانون هیچ کس نمی تواند قبل از فوت برای رسیدن یا نرسیدن ارث به وراث تصمیم گیری کند؛ اما می تواند در زمان حیاتش تکلیف اموال خود را مشخص کند. در این صورت هنگامی که زنده است می تواند با شیوه های قانونی، تکلیف اموال خود را مشخص کند و اصطلاحا اموالش را به نام افرادی که مد نظر قرار دارد، بزند یا وصیت کند!

البته باید به این نکته اشاره شود هر شخص می تواند برای یک سوم از اموال خود بعد از مرگ، تعیین تکلیف کند. در صورتی که بخواهد برای دو سوم دیگر تصمیم گیری کند باید رضایت ورثه دیگر جلب شود. راه حل ها و موارد محرومیت از ارث شامل تنظیم وصیت نامه، وصیت عهدی، وصیت تملیکی، بیع و صلح امری هستند که در ادامه به بررسی برخی از آن ها خواهیم پرداخت.

راه حل های تعیین تکلیف اموال بعد از مرگ چه هستند؟

همانطور که ذکر شد قانون اجازه نمی دهد که عمل محرومیت از ارث توسط یک شخص اجرا شود. با این حال راه حل هایی وجود دارند که شخص می تواند تکلیف اموال خود را برای بعد از مرگش روشن کند. در اسلام نیز به موضوع وصیت و تعیین تکلیف اموال و دیون بعد از فوت اشاره شده است. حتی این مورد جزء مستحبات به شمار می آید و بارها بر آن تاکید شده است.

در این راه هر شخص می تواند با تنظیم وصیت نامه، نسبت به این امر اقدام کند. با توجه به مطالبی که ذکر شدند، علاوه بر تنظیم وصیت نامه می توان از طرق مختلف برای اموال تعیین تکلیف کرد و موارد محرومیت از ارث را ذکر کرد.

نوشتن و تنظیم وصیت نامه

از گذشته های دور تا کنون نوشتن وصیت نامه امری رایج است؛ اما آیا این برگه وجه قانونی دارد؟ می توان برای محرومیت از ارث وصیت نامه را مد نظر قرار داد؟ موارد محرومیت از ارث در قانون از طریق وصیت نامه چه هستند؟

در ماده 825 قانون مدنی این موضوع مورد بررسی قرار گرفته است. در این رابطه فرد موصّی می تواند در مورد یک سوم اموال خود تصمیم گیری کند. درواقع وصیت در بیش از این مقدار وجه قانونی ندارد. به این معنی که اگر فردی هم اصرار داشته باشد برای تمام اموال خود وصیت نامه داشته باشد، بعد از مرگ ورثه می توانند به وصیت تنظیم شده اعتراض کنند. در این راستا دو سوم اموال به شیوه قانونی بین ورثه تقسیم بندی خواهند شد و یک سوم از آن مطابق با وصیت نامه تعیین تکلیف می شود.

برخی مواقع موصّی در وصیت نامه صراحتا یکی از وراث را از ارث محروم می کند! در این صورت وارث باید بعد از وفات، با طرح دعوی به مراجعه قانونی به این عمل اعتراض کند و خواهان سهم الارث خود باشد.

اگر شما هم درگیر چنین مشکلی هستید می توانید با بهترین وکیل خانواده اهواز مشاوره کنید. وکلا به دلیل داشتن تجربه و تحصیلات در چنین موضوعاتی می توانند در مدت زمان کوتاهی، مشکل به وجود آمده را بر طرف کنند. از طریق سایت مستر وکیل می توانید بهترین وکیل اهواز را برای پیش برد اعتراض خود در دادگاه انتخاب کنید. لیستی از بهترین وکلا در این سایت وجود دارد که شما را از سایت های دیگر بی نیاز می کند.

وصیت تملیکی

در بحث محرومیت از ارث ممکن است شرایط متعددی پیش آید که هر کدام دارای راه حل مخصوص به خود هستند. به عنوان مثال گاهی فرد اموال و منفعتش را برای زمان بعد از مرگ، به دیگران به صورت مجانی واگذار می کند که به آن وصیت تملیکی گفته می شود. این مورد نیز تنها می تواند در مورد یک سوم اموال شخص به صورت قانونی اجرا شود. موارد محرومیت از ارث در قانون دارای راه حل های مختلفی هستند که در این مطلب به برخی از آنها اشاره می شود.

وصیت عهدی

یکی از انواع وصیت که با عنوان وصایت نیز شناخته می شود وصیت عهدی است. در راستای شرح مبحث محرومیت از ارث، این مورد نیز باید بررسی شود. در این حالت شخص افرادی را برای انجام کار یا تصرفی مامور می کند. به این معنی که ممکن است به منظور پرداخت بدهی و دیون بعد از مرگش یک شخص را تعیین کند تا از حساب های شخصی اش برداشت کند.

در صورتی که وصی بخواهد وصایات انجام نشود باید تا قبل از مرگ موصّی، آن را رد کند؛ زیرا بعد از وفات موصّی امکان رد وصایات یا همان وصیت عهدی وجود ندارد.

کلام آخر

موارد محرومیت از ارث در قانون می توانند با توجه به نوع آن، بررسی شوند تا برای آن ها راه حل هایی پیشنهاد شود. تنها نکته ای که در بحث محرومیت از ارث دارای اهمیت است این می باشد که وصّی تنها می تواند برای یک سوم اموالش تعیین تکلیف کند. حال این تعیین تکلیف ممکن است در قالب تنظیم وصیت نامه، وصیت عهدی و ... باشد.

این مطلب تبلیغاتی است و محتوای آن توسط سفارش دهنده تهیه شده و مرکز مشاوره انتخاب نو مسئولیتی درباره آن ندارد.